|
№
|
Dissertatsiya ishining mavzusi
|
Tadqiqot ishining maqsadi
|
Rejalashtirilgan tadqiqot dasturi
|
Kutilayotgan natijalar
|
|
5A450201-Gidromelioratsiya mutaxassisligi bo’yicha
|
«Melioratsiya va gidrotexnik inshootlar» kafedrasi magistranti -Tojiboyev Abdujabbor Abduqaxxorovich
Ilmiy rahbar-professor A.Isashov
|
|
1
|
«Farg’ona vodiysi sharoitida g’o’zani yangi navlariga tuproq ostidan sug’orish usulini qo’llash»
|
Farg’ona vodiysi sharoitida g’o’zani yangi «Andijon-35» navi uchun suvdan tejamskor istiqbolli tuproq ostidan sug’oroish tizimini iqtiso-diy baholash va bu usulni qo’llashni o’rganish va ilmiy asoslash
|
Dala tajribalari AQXI o’quv-tajriba xo’jaligining o’tloqi qoq tuproqlarida o’tkazilishi rejalashtirilgan:
-tuproq qatlamlari bo’yicha morfologik tuzilishi,mexanik tarkibi, xajm og’rligi hamda suv sig’imlari aniqlanadi;
-tuproq namligi va suv o’tkazuvchanligi aniqlanadi;
-g’o’zani gullashi neva olish hamda pishish fazalarida tuproq qatlamlari bo’yicha xarakatchan azot fosfor va kaliy miqdorlari aniqlanadi.
-iyul, avgust, sentyabr oylarida g’o’zani bo’yi va shoxlari shonasi va ko’sak sonlari aniqlanadi
-g’o’za shoxlaridagi 50 dona chanoqdagi o’rtacha chanoqdagi paxta og’irligi aniqlanadi.
|
Tadqiqotlar natijasida suv 1,5-2,0 barobar iqtisod qilinadi, sug’orish to’la avtomatlashadi, hosildorlik 1,2-1,3 barobarga ortadi.
Bu usul viloyat fermer xo’ja-liklari dalalarida tadbiq etilishi mumkin
|
|
«Melioratsiya va gidrotexnik inshootlar» kafedrasi magistranti - Uljaev Faroxiddin Baxriddinovich
Ilmiy rahbar-dotsent A. Maxmudov
|
| 2 |
«Zamonaviy tomchilatib sug’orish texnikasi va texnologiyalari element-lari ko’rsatkichlarining tadqiqoti» |
Andijon viloyati sug’orila-digan maydonlarida resurs-tejamkor, istiqbolli tomchilatib sug’orish texni-kasi va texnologiyalari qo’l-lanilishi imkoniyatlarini o’rganish va ilmiy asoslash. |
Tadqiqot ishlarini olib borishda sug’orish suvining quvurlar, kanallar, tomchilatgichlar labirintlari hamda tuproqda harakatlanish qonuniyatlaridan foydalaniladi.
Laboratoriya qurilmasi va qishloq xo’jalik i/ch mos dala sharoitlarida o’tkaziladigan eksperimental tadqiqotlar ilmiy tekshirish institutlari tavsiyalari bo’yicha umumiy qabul qilingan standart sinash usullari asosida olib boriladi. |
Tomchilatib usulda suv egat uzunligi bo’yicha namlikni bir xilda taqsimlanishiga olib keladi, oddiy usulga qaraganda taqsimlanish koef.0,7…0,9ga ortadi.
Variantlar bo’yicha sug’orish texnikasi elementlari aniqlana-di. Bunda suvdan foydalanish koef. 0,52-0,67 dan 0,92 ga ortadi. |
|
«Melioratsiya va gidrotexnik inshootlar» kafedrasi magistranti – Daliyeva Mavluda G’ulomjonovna
Ilmiy rahbar-dotsent Sobitov A.U.
|
|
3.
|
«Intensiv bog’ va uzum-zorlarni sug’orishni noan’anaviy usulining texnik-texnologik ko’rsatkichlari tadqiqoti»
|
Magistrlik dissertatsiya-sida suv isrofgarchiligini oldini olish yo’li bilan sug’orish tarmog’ining foy-dali ish koeffitsiyentini orttirish, yopiq taqsimlash tarmog’ini qo’llash hisobi-ga yerdan foydalanish dara-jasini ko’tarish, suvchilar-ning mehnat unumdorligi-ni keskin orttirish, irri-gatsion eroziya va tuproq suffoziyasini oldini olish, sug’orish texnika va tex. eng maqbul ko’rsatkich-larini belgilash usuli ilmiy asoslanadi.
|
Tajriba boshlanishida fermer xo’jaligi sug’oriladigan maydonlari tuprog’ining suv fizik xususiyatlari, mexanik tarkibi, hajm og’irligi, hamda chegaraviy dala nam sig’imlari aniqlanadi.
Har kaysi sug’orishdan oldin bir metr qalinlikda tuproq namligi namuna olish bilan aniqlanadi.
Vegetatsiya boshida va oxirida tuproq suv o’tkazuvchanligi aniqlanadi.
|
Noan’anaviy sug’orish tizimi-dagi gidravlik jarayonlarini o’rganish va maqbul bosimni aniqlash, sug’orish texnikasi va texnologiyalarining maqbul ko’r-satkichlarini aniqlash amalga oshiriladi.
|
|
«Melioratsiya va gidrotexnik inshootlar» kafedrasi magistranti – Xamdamov Muxammadqodir Maxmudjonovich
Ilmiy rahbar-t.f.d. prof Mamajonov M.
|
|
4.
|
«Farg’ona viloyati irri-gatsiya tizimlaridagi nasos stantsiyalarining suv olish inshootlarini ish samaradorligini oshirish masalalari»
|
Suv qabul qilish bo’lin-malarida havo uyurmalarini hosil bo’lishi oqibatida qattiq zarrachalar (loyqa) cho’kib qolmoqda. Bu esa o’z navbatida nasoslarning so’-rish qismi gidravlik qar-shiligini ortishi hisobiga ularning suv uzatishini ka-mayishi va energiya sarfi-ning ortishiga olib kel-moqda. SHuning uchun nasos stantsiyalarining suv qabul qilish bo’linmalarini ish tartibini tadqiqot qilish va tavsiyalar ishlab chiqish.
|
Nasos agregatining suv qabul qilish bo’lin-masining gidravlik xarakteriktikasi yaxshi-lovchi konstruktsiyasi tavsiya etiladi va havo uyurmalari hosil bo’lishi bartaraf etiladi.
Suv qabul qilish bo’linmalaridagi cho’kin-dilarni yuvish vaqtini aniqlash usuli ishlab chiqiladi.
|
Nasos stantsiyalarining suv qabul qilish bo’linmasining tavsiya etiladigan konstruktsiyasi loyqa cho’kishini oldini oladi va uning gidravlik xarakteristika-si yaxshilanadi, hamda inshoot-ning balandligini 30-32 % kamaytirishga imkon beradi.
Tavsiya etiladigan suv qabul qilish bo’linmasi konstruktsiyasi-ni Farg’ona vodiysidagi ba’zi nasos stantsiyalarida qo’llash ko’zda tutilgan
|
|
«Melioratsiya va gidrotexnik inshootlar» kafedrasi magistranti – Raxmonova Farida Xoshimjonovna
Ilmiy rahbar-t.f.n.dotsent A.Xojimatov
|
|
5.
|
«Andijon viloyatida g’o’zani sug’orishning yangi agrotexnologiyasi (egiluvchan polietilen va qattiq plastmassa quvurlar)ni tadqiqot qilish»
|
Tadqiqotda suv isrof-garchiligini oldini olish bilan sug’orish tarmog’ini foydali ish koef. oshirish, yerdan foydalanish daraja-sini ko’tarish, suvchilarni mehnat unumdorligini keskin oshirish, tuproq eroziyasini oldini olish, sug’orish texnika va texno-logiyasining eng maqbul usulini ilmiy asoslash masalalari ko’riladi.
|
Andijon viloyatida g’o’zani sug’orish uchun egiluvchan polietilen va qattiq plastmassa quvurlarni qo’llash samaradorligi o’rnatiladi.
Andijon viloyatining turli xududiy, tuproq va topografik sharitlarida ochiq sug’o-rish tarmoqlari orqali amalga oshirilib kelinayotgan an’anaviy egatlab sug’orishda egiluvchan polietilen va qattiq plastmassa quvurlarini qo’llash tadqiqot qilinadi.
|
Sug’orish texnika va texnolo-giyasini polietilen va plast-massa quvurlar qo’llab takomil-lashtirish maqsadida 2 xil tabiiy-iqlim, tuproq va topo-grafik sharoitlarda qo’llani-lishi yangi texnika va texnolo-giyaning samaradorligini to’la ochib berishga imkon beradi.
Sug’orish tarmoqlaridagi yangi zamonaviy suv tarqatuvchi va hisobga oluvchi asbob-uskuna-larni qo’llash tadqiqotning samarasini va axamiyatini yanada orttiradi.
|
|
«Melioratsiya va gidrotexnik inshootlar» kafedrasi magistranti – Dexqonova Odinaxon Obidjonovna
Ilmiy rahbar-t.f.n.dotsent X.Siddiqov
|
|
6.
|
«Farg’ona vodiysi sha-roitida qishloq xo’ja-lik ekinlarini sug’orishda kollektor zovur suvlardan foydalanish»
|
Farg’ona vodiysi viloyat-larida suvga taqchil ekin maydonlarini sug’orishda kollektor zuvor suvlaridan foydalanish imkoniyatlari-ni o’rganish va asoslash.
|
Farg’ona vodiysi viloyatlarida suvga taqchil ekin maydonlaridagi mavjud kollek-tor-zovur suvlarining miqdori, sifati va foydalanish imkoniyatlari qishloq xo’jalik ishlab chiqarishi mos dala sharoitlarida o’tkaziladigan eksperimantal tadqiqotlar asosida, belgilangan uslublarga mos ravishda o’rganiladi.
Tajriba maydonlari maxsus o’lchov asbob-lari bilan jihozlanadi va kuzatuvlar olib boriladi.
Suvning kimyoviy tarkibi va sho’rlanganlik darajasi laboratorii sharoitida o’rganiladi.
|
Farg’ona vodiysi viloyatlari-da suvga taqchil ekin maydon-laridagi qishloq xo’jalik ekin-larini sug’orishda kollektor-zovur suvlaridan foydalanish-ning maqbul me’yorlari aniq-lanadi va iqtisodiy samarador-lik ko’rsatkichlari aniqlanadi hamda ilmiy tavsiyalar ishlab chiqiladi.
|
|
5A430101-Qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalashtirish (tarmoqlar bo’yicha) mutaxassisligi bo’yicha
|
|
«Qishloq xo’jalik texnikalari, foydalanish va ta’mirlash» kafedrasi magistranti – Mamarasulova Maniraxon Tursunboyevna
Ilmiy rahbar-professor T.S. Xudoyberdiyev
|
|
1.
|
«G’o’za qator oralariga kuzgi bug’doy ekuvchi seyalka ekkichlarini donni ekish sxemalari-dan kelib chiqqan holda ekkichni asosiy parametrlarini aniqlash»
|
G’o’za qator oralariga kuzgi bug’doy ekish sxema-laridan kelib chiqqan holda bug’doy ekish seyalkasi ekichini asosiy o’lchamlarini aniqlash.
|
Eksperimental tadqiqotlar AQXI o’quv-tajriba xo’ja-ligining g’o’za qator oralarida o’tkazilishi rejalashtirilgan.
-tajriba o’tkaziladigan dalani tuproq sharoiti o’rganiladi.
-ekkichni turli variantlarini sifat va energetik ko’rsatkichlari aniqlanadi.
-takomillashgan ekkich bilan jihozlangan seyalkani qiyosiy sinovdan o’tkaziladi.
|
Tadqiqotlar natijasida g’o’za qator oralarigi ekiladigan bug’doy urug’lari dala yuzasi bo’ylab bir tekis taqsimlanishi, belgilangan ekish chuqurligi hamda me’yorini ta’minlanishi tufayli ekspluatatsion xara-jatlar 20% ga kamayadi, hosil-dorlik 20% gacha ortadi.
Sug’orish egatlari tekislan-ganligi esa suv sarfini 10-15 % gacha kamaytirish imkonini berishi kutilmoqda.
|
|
«Qishloq xo’jalik texnikalari, foydalanish va ta’mirlash» kafedrasi magistranti – Zulunova Xalimaxon Zuxriddinovna
Ilmiy rahbar-professor T.S. Xudoyberdiyev
|
|
2.
|
«G’o’za qator oralariga kuzgi bug’doy ekuvchi seyalkaning don bun-kerini joylashishiga qarab harakatlan-tiruvchi uzatmani tanlash va asosiy parametrlarini aniqlash»
|
G’o’za qator oralariga kuzgi bug’doy ekuvchi seyalka-ning don bunkerini joy-lashishiga qarab harakatla-ntiruvchi uzatmani tanlash va asosiy parametrlarini aniqlash
|
Eksperimental tadqiqotlar AQXI o’quv-tajriba xo’jaligining g’o’za qator oralarida o’ttkazilishi rejalashtirilgan:
-harakatlantiruvchi uzatmaning turi tanlanadi.
-harakatlantiruvchi uzatmani kinematikasi o’rganiladi.
-takomillashgan ekkich bilan jixozlangan seyalkani qiyosiy sinovdan o’tkaziladi.
|
Tadqiqotlar natijasida g’o’za qator oralarigi ekiladigan bug’doy urug’lari dala yuzasi bo’ylab bir tekis taqsimlanishi, belgilangan ekish chuqurligi hamda me’yorini ta’minlanishi tufayli ekspluatatsion xara-jatlar 20% ga kamayadi, hosil-dorlik 20% gacha ortadi.
Sug’orish egatlari tekislan-ganligi esa suv sarfini 10-15 % gacha kamaytirish imkonini berishi kutilmoqda.
|
|
«Qishloq xo’jalik texnikalari, foydalanish va ta’mirlash» kafedrasi magistranti – Abdumannonov Bobomurod Abdusalomovich
Ilmiy rahbar- dotsent I.Mirzaev
|
|
3.
|
«Paxtachilikda ishlati-ladigan TTZ-80.11 trak-torini D-243 dviga-telini ta’minlash tizimini filtro-elementini gidravlik qarshiligi va yonilg’i haroratini uzatish tsikliga ta’sirini tadqiq qilish»
|
YOnilg’i tozalovchi mayin fil’troelementlarini gid-ravlik qarshiligi va yonilg’i temperaturasini yonilg’ini navbatma-navbat uzatishga ta’siri traktorni ish ko’rsatkichlariga ta’sirini o’rganish.
|
-dvigatelni ishlashiga dizel yonilg’isi iflos-lanishini ta’siri o’rganiladi;
-yonilg’ilarni bakka tozalab kirituvchi moslamani ratsional varianti ishlab chiqiladi;
-yonilg’i temperaturasini mo’tadil ushlab turuvchi moslamani ish ko’rsatkichlari aniqlanadi;
-takomillashgan ta’minlash sistemasini qo’llanilgandagi iqtisodiy samaradorlik aniqlanadi.
|
TSiklik uzatish davrida yonilg’i mayin filtri gidravlik qarshi-ligi kamayishi va yonilg’i haro-ratini mo’tadillashga erishirish kutilmoqda.
|
|
«Qishloq xo’jalik texnikalari, foydalanish va ta’mirlash» kafedrasi magistranti – Rasulov Sanjarbek Nematillaevich
Ilmiy rahbar- dotsent A.Dadaxodjaev
|
|
4.
|
«Ochiq maydonlarga tuk-siz chigit ekish mashina-sini tadqiq etish va takomillashtirish»
|
O’zbekiston paxtachiligida tuksiz chigit ekuvchi moddiy va resurs tejamkor hamda barqaror ishlovchi seyalkani tadqiq etish.
|
Tadqiqot ishi AQXI va Jalaquduq tumani MTP lari ustaxonasida olib boriladi:
-mavjud tuksiz chigit ekish mashinalari-ning konstruktsiyalari tanqidiy o’rganiladi;
-tuksiz chigitlari texnologik xossalari o’rganiladi;
-mavjud paxta navlari tuksiz chigitlari uchun mos miqdorlagich qurilma yaratiladi;
-yaratilgan qurilmaning mavjud miqdor-lagichlar bilan taqqoslash sinovlari o’tkazialdi;
-yaratilgan miqdorlagich qurilmaning joriy qilinish samaradorligi aniqlanadi.
|
Tadqiqot natijasida g’o’za yangi navlari uchun chigitning texno-logik xossalari, turli sxema-larda ishlash uchun chigit ekish mashinasini barqaror ishlovchi miqdorlagich qurilma va seyalkani turli sxemalarga rostlashning qulay uslubi va mexanizmi yaratiladi.
|
|
«Qishloq xo’jalik texnikalari, foydalanish va ta’mirlash» kafedrasi magistranti – YUnusov Akmal Alisherovich
Ilmiy rahbar- dotsent G’.Oripov
|
|
5.
|
«Qishloq xo’jalik mashi-nalarini saqlashga qo’yishda foydalanadi-gan vositalarini himoyalash darajasini tadqiq qilish»
|
O’zbekiston qishloq xo’ja-lik ishlab chiqarishida mav-jud texnikalarni saqlana-yotganda tajavuzkor muhit ta’sirida ularni mustah-kamligini o’rganish va mazkur texnikalarga taja-vuzkor muhit ta’sirini ka-maytirish yo’llarini aniq-lash. Texnikalarni saqlash-ga qo’yishda yo’l qo’ylayotgan kamchiliklarni barataf etish uchun konkret tavsiyalar berish.
|
Saqlashga qo’yilgan qishloq xo’jalik mashinalariga ta’sir etuvchi faktorlarni labaratoriya sharoitida suniy xosil qilinib ularni ta’sir etish darajasi aniqlanadi. SHuningdek tanlab olingan istiqbolli himoya qoplamalarining fizik va mexanik xususiyatlari aniqlanadi.
Tadqiqot natijalari bo’yicha aniqlangan himoya qoplamalari ishlab chiqarish sha-roitida sinovdan o’tkaziladi
|
Tadqiqot natijalarining ama-liy ahamiyati shundagi nazariy tadqiqot natijalari bo’yicha qishloq xo’jalik mashinalari detallarini zangdan himoyalash darajasi 2-3 barobarga ortadi, saqlashga qo’yish xarajatlari 3 barobarga kamayadi. tumandagi MTP, MMTP va fermer xo’jaligi MTS lariga joriy etilsa xo’ja-lik iqtisodiy samara ko’radi.
|
|
«Umumtexnika fanlari va XFX » kafedrasi magistranti – Xashimov O’tkirbek Xasanbaevich
Ilmiy rahbar- dotsent S.I.Po’latov
|
|
6.
|
«Qishloq xo’jalik texnikalari detallarini qayta tiklash va resursini oshirishda plazma yoy yordamida qoplashning universal usulini ishlab chiqish»
|
Eyilishga chidamli pay-vand qatlam olishning is-tiqbolli usullaridan biri plazma yoyi yordamida qoplash hisoblanadi.Hozirda qo’lla-niladigan zamonaviy plazma yoyi yordamida payvandlash (qoplash) usullarida qop-lama material sifatida kukunsimon qattiq qotish-malardan va simsimon materiallar bilan birga payvandlab qoplashning amalga oshirish xamda ximoya sifatida arzon gazlarni qo’llash imkonini bermaydi.
Taklif etilayotgan plaz-ma yoyi yordamida qoplash universal usuli bu kamchi-liklarni bartaraf etish imkoniyatini yaratadi.
|
-mashinasoszlikda mavjud plazma yoyi yorda-mida qoplash usullari tahlil etiladi;
-mavzu bo’yicha ilgari o’tkazilgan tadqiqotlar o’rganiladi;
-yuqorida keltirilgan vazifalarning yechim-lari nazariy va amaliy jixatdan aniqlanadi;
-taklif etilayotgan usulni texnikasi va tex-nologiyasi bo’yicha takliflar ishlab chiqiladi.
|
Universal usulda atrof-muxitga bekor sarf etilayotgan issiqlik energiyasi kamayishi xisobiga ish unumi ortadi, ishchi gazlarning sarfi 50-60% ga kamayadi. Bu usulda kukunni uzatib beruvchi gaz ximoyalovchi muxitni xam vazifasini bajarib beradi.
Qimmatbaxo gaz argonni o’rniga ancha arzon azot yoki SO2 gazlaridan foydalanish imkoni yaratiladi.
Eyilgan yoki puxtalashga mux-toj detallarga 0,3 mm dan 12 mm gacha bir o’tishda qoplama qatlam olish va turli materiallardan foydalanish imkoniyatini yaratib beradi, bu esa o’z navbatida tiklanayotgan yoki puxtalanayotgan detallarning turlarini oshi-rishning imkonini beradi.
|
|
5A410202-O’simlikshunoslik (ekinlar guruxi bo’yicha) mutaxassisligi bo’yicha
|
|
«O’simlikshunoslik va paxtachilik» kafedrasi magistranti Ergashev Elyorbek Nabijonovich
Ilmiy rahbar- professor N.O’razmetov
|
|
1.
|
«Ekstremal sharoitda manbaa tejovchi texno-logiyalar asosida g’o’zadan yuqori hosil yetishtirish omillari»
|
CHigitga bentonit agro-furasi talqoni bilan ishlov berish yo’li bilan ekishning g’o’zadagi samaradorlikni o’rganish.
|
Bentonit bilan chigitga ishlov berib ekilganda g’o’zaning o’sishi va rivojlanish, kasalliklarga chidamliligi, paxta hosildor-ligi va sifati o’rganiladi.
|
Bentonit bilan ishlov beri shva qo’llash asosida o’simlik-larning kaliy va qator mikro-elemntlar bilan ta’minlanishi yaxshiladi. Bu esa o’z navbatida g’o’zaning o’sib rivojlanishining yaxshilanishiga va hosilni ortishiga olib keladi.
|
«O’simlikshunoslik va paxtachilik» kafedrasi magistranti - Turdiyev Farxodjon Ibroximovich
Ilmiy rahbar- dotsent S.Tursunov |
|
2.
|
«Kuzgi bug’doyni o’sishi, rivojlanishi va hosil-dorligiga azotli o’g’it-larni tuproqqa solish muddatlarini ta’siri»
|
Kuzgi bug’doyni o’sishi, rivojlanishi va hosildor-ligiga azotli o’g’itlarni tuproqqa solish muddatlari ta’sirini o’rganish.
|
- azotli o’g’itlarni tuproqqa solish muddat-larini kuzgi bug’doy navlarini rivojlanish bosqichlariga ommaviy kirishga ta’sirini o’rganish;
- o’rganilayotgan omillarning kuzgi bug’doy mahsuldorligiga ta’sirini o’rganish;
- o’simlikda fiziologik jarayonlarni, barg sathini shakllanishini o’rganish;
- don hosili strukturasi va hosildorlik darajasini o’rganish;
-variantlardan olingan bug’doy donini ekish sifatlarini o’rganish.
|
Azotli o’g’itlarni tuproqqa solish muddatlarini kuzgi bug’doyni kroshka va tanya nav-larini hosildorlikka ta’siri o’rganiladi.
YUqori va sifatli hosildorlik sifatlariga ega bo’lgan donning shakllanish sharoitlari ilmiy asoslanadi.
|
«O’simlikshunoslik va paxtachilik» kafedrasi magistranti -Xusanov Sardorbek Olimjonovich
Ilmiy rahbar-dotsent Z.M.Jumaboyev |
|
3.
|
«O’tloqi qoq tuproqlar sharoitida kuzgi bug’doyning maxaliy va xorijiy navlarini qiyosiy o’rganish»
|
O’tloqi qoq tuproqlar sharoitida kuzgi bug’doyning maxaliy va xorijiy nav-larini o’sishi, rivojlanishi va hosildorligi o’rganiladi hamda xorijiy navlarni ekish uchun ishlab chiqarishga tavsiya etiladi
|
Dala tajribalari AQXI o’quv-tajriba xo’jaligining o’tloqi qoq tuproqlarida o’tkazilishi rejalashtirilgan.
- kuzgi bug’doyni o’sishi, rivojlanishi, hosil strukturasi o’rganiladi.
-kuzgi bug’doyning navlari bo’yicha ko’chat qalinligi, tuplanish, qishga chidamliligi, ozuqa moddalarga talabi o’rganiladi.
|
Tadqiqot yakunida maxalliy va xorijiy navlarni biologik-mor-fologik va hosildorlik ko’rsat-kichlari o’rganilib, tadqiqot natijalari bo’yicha ishlab chiqa-rishga amaliy tavsiyalar beriladi
|
«O’simlikshunoslik va paxtachilik» kafedrasi magistranti - Baxramov SHukrulla Sa’dullaevich
Ilmiy rahbar-dotsent Z.M.Jumaboyev |
|
4.
|
«YAngi gerbetsidlarni g’o’za dalalaridagi begona o’tlar va paxta hosil-dorligiga ta’siri»
|
Andijon viloyatinining och tusli bo’z tuproqlari sharoitida yangi gerbitsid-larni g’o’za dalalaridagi begona o’tlarga hamda paxta hosildorligiga ta’sirini o’rganish.
|
Dala tajribalari O’zPITI Andijon filiali tajriba xo’jaligi o’tkazilishi rejalashtirilgan:
-g’o’za va g’o’za majmuidagi ekinlarni begona o’t bosish darajasini aniqlash hamda turini ilmiy asoslash;
-yangi gerbitsidlarni dalalardagi begona o’tlarga qarshi samaradorligini ilmiy asoslash hamda iqtisodiy samaradorligiga baho berish.
|
Tadqiqot jarayonida olinan natijalar, gerbitsidlarni begona o’tlarga. G’o’zaga ta’siri aniqlanib, iqtisodiy samradorligi baholani bular asosida amaliy tavsiya yaratiladi hamda fermer xo’jaliklariga yetkaziladi. Tadqikot natijalari asosida yaratilgan amaliy tavsiyalar och tusli bo’z tuproqlarda joylashgan fermer xo’jaliklarining paxta maydon-larida joriy etiladi.
|
«O’simlikshunoslik va paxtachilik» kafedrasi magistranti -Uljaboyev Alijon Abdulajonovich
Ilmiy rahbar-dotsent S.Abduraxmonov |
|
5.
|
«Dukkakli ekinlarni tuproq unumdorligi va paxta hosildorligini oshirish agrotexnolo-giyasini ishlab chiqish»
|
G’o’za-bug’doy navbatlab ekish tartibida tuproq unumdorligi, tuproqning agrofizikaviy va agro-kimyoviy xossalarini yaxshi-lash bilan birga ekinlar hosildorligini oshirish bo’yicha agrotexnalogiya ishlab chiqish
|
Dala tajribalari AQXI o’quv-tajriba xo’jaligining o’tloqi qoq tuproqlarida o’tkazilishi rejalashtirilgan.
2012 yili dala tajribasida kuzgi bug’-doydan so’ng takroriy ekinlar ekib, hosili yig’ishtirib olingach, 2013 yilda shu tuproq muhitiga chigit ekib g’o’za parvarishlanadi. Keyingi yillarda ham dala tajribalari xuddi yuqoridagidek olib boriladi.
2012 yilda bir tajriba dalasi, 2013 -2014 yillarda ikkitadan dala tajribalari o’tkaziladi.
|
Tadqiqotni yakunida takroriy ekinlarni tuproqning unumdor-ligi, oziqa maromi, agrofizi-kaviy xususiyatlari va g’o’za hosil-dorligiga keyingi ta’siri bo’yicha ilmiy natijalar olinadi, amaliy tavsiya yaratiladi.
|
«O’simlikshunoslik va paxtachilik» kafedrasi magistranti Sultonov Dilmurod Mansurovich
Ilmiy rahbar- dotsent O.Mirzaev |
|
6.
|
«Kuzgi bug’doyni o’sishi, rivojlanishi va hosil-dorligiga hisoblangan mineral o’g’itlarni ta’siri»
|
Kuzgi bug’doyning turli navlariga mineral o’g’it-larni hisoblangan me’yor-larida qo’llanib eng yuqori hosil olingan navlarni tanlab olish va ishlab chiqarishga tavsiyalar berish
|
Kuzgi buoyning maxalliy va xorijiy navlariga hisoblangan o’g’itlar ta’sirida o’sish va rivojlanishi, hosildorligi va hosil strukturasiga ta’siri o’rganiladi.
|
Kuzgi bug’doyning maxalliy va xorijiy navlariga hisoblangan maneral o’g’itlar ta’siri bo’yicha olingan natijalar asosida ishlab chiqarishga tavsiyalar beriladi.
|
|
5A410301-O’simliklar ximoyasi (usullar bo’yicha) mutaxassisligi bo’yicha
|
|
«O’simliklar himoyasi va karantin» kafedrasi magistranti - Rasulov Ulug’bek SHarifboyevich
Ilmiy rahbar- professor Kojevnikova A.G.
|
|
1.
|
«Andijon viloyati sharoiti uchun g’o’zaga zarar keltiruvchi tsikadalarga qarshi kurash choralari»
|
G’o’za zararkunandalari bo’lgan zararli tsikadalarni tarkibiy turlarini o’rganish hamda ularga qarshi kurashish choralarini ishlab chiqish
|
Institutning o’quv-tajriba xo’jaligida tsikadalarni biologiyasi, tarqalishi, rivoj-lanish dinamikasi va zarari o’rganiladi. SHu asosida qarshi kurash choralari amalga oshiriladi.
Maqbul qarshi kurash muddatlari aniqlanadi.
|
TSikadalarning tarkibiy tur-lari aniqlanadi va ularga qarshi kurash chora va muddatlari aniq-lanadi.
|
«O’simliklar himoyasi va karantin» kafedrasi magistranti - Ataxanov Muxammadsulton Mamarasulovich
Ilmiy rahbar- professor Sulaymonov B.A. |
|
2.
|
«Enkarziyani issiqxona oqqanot pashshasiga qarshi qo’llash usuli»
|
Aholini ekologik taza va sifatli q/x mahsulotlari bilan ta’minlash.
|
O’zbekistonda issiqxona oqqanoti pomidor, bodring, baqlajon ekinlariga kuchli zarar yetkazuvchi oqqanotga qarshi enkarziyani qo’llanilishiga qaratilgan oqqanotga qarshi enkarziyani samarasini oshirish
|
Oqqanotga qarshi enkarziya qo’llash va biologik va iqtisodiy samaradorligi ortadi.
Mahsulot tannarhi arzon-lashadi. Sifati va hosildorligi ortadi. Enkarziya ishlab chiqarish texnologiyasi ishlab chiqiladi.
|
|
«O’simliklar himoyasi va karantin» kafedrasi magistranti - Norboyev A’zamjon Anvarovich
Ilmiy rahbar- professor Sulaymonov B.A.
|
|
3.
|
«Trixogrammani qadoqlangan usulda dalaga tarqatish»
|
Qishloq xo’jalik ekin-larini zararkurandalardan biologik himoya qilishda trixogrammani yangi usulda qadoqlangan holatda tarqa-tilgandagi biologik samara-dorligi o’rganish
|
Qishloq xo’jalik ekinlaridan yuqori va sifatli hosil olishga qaratilgan. To’plamlar tuxumlariga qarshi trixogrammani yangi usulda tarqatish trixogrammani xaytchan-ligini ortishiga ta’sirini o’rganiladi.
Iqtisodiy samaradorlik aniqlanadi.
|
Trixogrammani qadoqlangan usulda tarqatilganda trixo-grammani hayotchanligi ortadi.
Biologik va iqtisodiy sama-radorlik ortadi.
Mehnat sarfi kamayadi.
|
|
«O’simliklar himoyasi va karantin» kafedrasi magistranti - Omonova Nargizaxon Maxmudjonovna
Ilmiy rahbar- dotsent SH.Aliyev
|
|
4.
|
«Tabiiy zararlangan maydonlarda g’o’zani vertitsillez viltiga qarshi turli me’yordagi Verbaktin kimyoviy moddasining ta’sirini o’rganish»
|
Tajriba yo’li bilan vertitsillez vilti rivojla-nishi, tarqalishi aniqlanib, har-xil me’yordagi Verbak-tin preparatini qo’llab uning samarasini aniqlash.
|
-viltning sprorasi soni aniqlanadi.
-dalada viltning zararli iqtisodiy me’zoni aniqlanadi.
-qarshi kurash choralari amalga oshiriladi.
|
Verbaktin preparatini me’yori aniqlanadi.
Vilt kasalligi 12-15 % ga kamayishi kutiladi.
|
|
«O’simliklar himoyasi va karantin» kafedrasi magistranti - Mashrapov Axliddin Tursunaliyevich
Ilmiy rahbar- dotsent Q.Xushvaqtov
|
|
5.
|
«G’o’za gunlamiga qarshi yangi kimyoviy vosita-larni samaradorligini aniqlash»
|
Farg’ona viloyati sharoitida g’o’zada zarar keltiradigan ko’sak qurtini, biologoyasini, tarqalishini, zararini, mavsumda nechta avlod rivojlanishini, qaysi avlodlari kuchli zarar keltirishni va zararlik iqtisoliy chegarasini (ZICH) o’rganish
|
- tajriba dalasini tanlash yerni ekishga tayyorlash chigit ekish tajriba maydonlarini bo’lakchalarga bo’lish variantlarini joylashtirish;
- g’o’za fenologik kuzatuvlar olib borish ko’sak qurtini fenologiyasini o’rganish;
- paxta hosilini terimlar bo’yicha aniqlash xar bir qaytariqdan xisoblash;
- tadqiqotlardan to’plangan ma’lumotlarni taxlil qilish va yillar bo’yicha xiso yozish.
|
Farg’ona viloyati sharoitida g’o’za tunlamini biologiyasi, rivojlanishi, tarqalishi, zarari va zararlilik iqtisodiy chegara-sini (ZICH) o’rganib, qarshi kurash vaqti va muddatlari aniqlanadi.
Ko’sak qurti soni zararlilik iqtisodiy chegarasidan oshganda unga qarshi yangi, tabiatga kam ta’sir etuvchi kimyoviy vositalar qo’llanib, uning samaradorligi aniqlanadi
|
|
«O’simliklar himoyasi va karantin» kafedrasi magistranti – Razzaqov Mutallibjon Maxammadjonovich
Ilmiy rahbar- dotsent M.YUsupova
|
|
6.
|
«Ang’izga ekilgan o’simliklarni zarar-kuandalardan ximoya qilish tizmini takomillashtirish»
|
Farg’ona vodiysi viloyat-larida g’o’za va g’alla, o’rindosh ekinlarda asosiy zararli organizmlarning rivojlanishini o’rganish asosida kurash tizimini yaratish.
G’alladan keyin ang’izga ekiladigan ekinlarning za-rarkunandalarini o’rganish hamda jo’xori ekinlarini ulardan himoya qilish.
|
- inobatga olgan holda, g’o’za tunlamiga (Helicoverpa armigera Hb.) qarshi kurash samaradorligini oshirish;
-ilmiy tadqiqotda yechimi mo’ljallangan eng asosiy muammo – bu g’o’za va boshqa zarar-lanadigan ekinlarni g’o’za tunlami (ko’sak qurti) dan himoya qilish tizimini takomil-lashtirish evaziga yuqori samaradorlikka ega bo’lish;
-o’rindosh ekinlarning turlari va ularni zararli organizmlar tufayli uzviy bog’liq-ligini o’rganish;
-g’o’zani himoya qilish, hamda shu yilgi o’rin-dosh ekinlarning hosilini saqlab qolish maqsadida samarali himoya qilish usul va vositalarini yaratish.
|
Farg’ona vodiysi sharoitida laboratoriya hamda dala sharoit-larida birqator tajriba va na-zoratlar o’tkazilib, ang’izga eki-ladigan takroriy ekinlardan asosan jo’xori (Sorgum) oilasiga mansub, hamda kungaboqar va duk-kakli ekinlarning asosiy (g’o’za bilan bog’liq bo’lgan) zarar-kunandalari o’rganib chiqiladi. G’o’za tunlami (G’T), leukani tunla-mlari va poya parvonasi, hamda shiralarning nufuzi va zarari o’rganib chiqilib iqtisodiy zarar miqdor mezoni (IZMM) o’rganiladi. Uyg’unlashgan kurash usullari qo’llaniladi.
|
